PİANO PERFORMANCE: ACT OF PERFORMİNG TOWARDS EXECUTİNG

        In the modern world, many of the old terms have changed in the realms of science and art alike. For instance, today we can see the old ancient alchemical symbols widely used by modern sciences such as Chemistry and Astronomy. Remaining the same, the terms, however, have gained new perspectives.

       Such trends have also widely expanded into the world of art. Many of the old concepts from classical to neoclassical, modern to postmodern, from tonal to serial music have been renewed and acquired new formats.
      Today's musical performance has its share in these changing trends. Altogether, instrumental performance with its  three  centuries  of  history has changed significantly.
      Our purpose on this issue is to discuss the changes in the piano performance. Pianism has evolved from playing the harpsichord to clavichord, then to the piano in a little while. Even though the main principles have remained the same, the performances on these instruments have become different. So, the modern piano has its today's form as a result of numerous modifications. Many parts of the piano like hammer mechanism, mufflers, main options, pedal mechanism and note symbols have changed during the passing years.
       Such alterations on the instrumental piano performance can be traced in every period: the polyphony of Bach in the Baroque Period, the Sonatas of Beethoven in the Classical Period, and Chopin’s and Liszt's altered concepts of virtuosity in the Romantic Period.
       Today, a piano composition and performance have undergone a few important developments. To look at these...
        -Op. 23 (piano pieces), composed in 1923 by Arnold Schoenberg who applied the serial technique;
        -“Bacchanale”, presented by John Cage in 1938 as a "Prepared Piano";
        -Moreover, in 1952 John Cage in his work “4'33” presented the meaning and the concept of  a “Performance”;
        -In 1960's, electronic music was initiated by Mauricio Kagel and the concept of “Instrumental Theatre” was born;
        -The Term of “Amplified Piano” and a “Graphical Notation” was introduced by George Crumb in 1970's;
        -“Aleatoric "- Controlled Random Music introduced by Karlheinz Stockhausen in 1970-80 in the XX c.c.
          “Prepared” and “Amplified” techniques have affected piano performances most distinctly. These techniques have greatly influenced the accustomed characteristics of a pianist's classical performance. “Prepared Piano” is compromised by pianist's installation of various objects amongst the piano strings before the concert. Different objects alter the sound of the piano from one piece of music to another piece unrecognizably. Composer usually indicates the objects to be used (metal, glass, tire, etc.) in the score of a music piece. The changing of the voice of the piano is actually programmed. John Cage's “Sonatas and Interludes” (1946-48) can be provided as an example.
         In “Amplified Piano”, the techniques, apart from the keys that the pianist presses, facilitate and secure different voices and effects on the strings, on the cover and on the metal frame of the instrument. Such various effects are indicated in the score but, as distinct from the prepared piano, they are not permanent. A pianist can leave the strings and continue playing with the ordinary keys (“ord.” - “ordinaro”). The voice of the piano is not programmed until the end of the concert. George Crumb's "Macrocosmos I” and “II” (1972-73) can be brought as the examples of such kind of music. Each of the techniques present different voice ranges (diapasons).

          Finally, in the instrumental theatre, apart from the style which replaces the well-known image of the stage, a pianist is not only a piano player but also a work “Executor”, according to the composer's plan. The “executor” can also play other instruments besides the piano. He/she can perform various artistic roles on the stage; he can also be a part of a musical performance on the stage. Therefore, it is apprehended that the image of a pianist who only performs music has changed. The “Executor” means, he is more than just a pianist. The new kind of a musician must not only possess certain pianistic abilities, but should also bear some stage performance capabilities. “Executor”, being on and back the stage, must carry out the missions and roles, and act according to the composer's desires or the requirements imposed by a composition.
          Instrumental Theatre is frequently seen among the works  of  Mauricio Kagel and Karlheinz Stockhausen. Faradj Karaev's "Der Stand der Dinge"(1991) can also be viewed as an example.

Piyano Sanatında yeni anlamlar: Yorumculuktan ("Performer") İcracılığa ("Executor") doğru.

   Çağdaş dünyada bir  çok eski anlamlar değişmektedir. Bu, bilim ve  sanat dünyası için de geçerlidir. Örneğin, antik zamanlardaki simya sembollerinin modern bilimde (astronomi  ve kimyada) geniş kullanıldığını görüyoruz. Anlamlar radikal değişmemiştir, lakin yeni boyutlar kazanmıştır.

   Bu eğilimler sanat dünyasında da geniş yayılmışlar. “Klasik”ten  “neoklasik”e, “modern”den   “postmodern”e , tonal müzikten – serial müziğe bir çok eski anlamlar yenilenmiş ve yeni boyut kazanmışlardır.

   Günümüz  müzik icracılığı da bu eğilimlerden kenarda kalmamıştır.Üç asırlık tarihi olan ve daha yeni bir sanat türü olan  enstrümantal  icracılık  bile bir çok değişime uğramıştır.

   Bu yazıdaki konumuz - piyano icracılığında yaşanan değişimlerdir. Çok küçük bir  zaman dilimi içinde  piyanizm  klavsen’den(“clavecin”)  klavikord’a(“clavichord”), sonra da piyano’ya evrimleşmiştir. Temel prensipleri  aynı olsa da, bu enstrümanların  icracılıklarında büyük farklar vardır. Modern piyano’nun da  çağdaş halini alması birçok değişimler  sonucunda olmuştur. Örnek olarak, çekiç mekanizmasının, susturucuların, temel aksanların, pedal mekanizması ve yazılış sembollerinin evrimleşmesini hatırlaya biliriz.

   İcracılıkta da bu değişimler her dönemde karşımıza çıkmaktadır. Barok dönem’de Bach’ın polifoni’si,  Klasik Dönem’de Beethoven’in  Sonat’ları, Romantik  Dönem’de  Chopin ve  Liszt’in virtüözite kavramlarını değiştirmesi buna birer  örnektir.

  Çağdaş Dönem’de de piyano besteciliği ve icracılığı birkaç önemli gelişme yaşamıştır . Bunların en önemlilerine göz atalım:

-Arnold Schoenberg’in 1923’te  “serial”  teknikde  piyano için bestelediği  op.23;

-John Cage 1938’te  “Bacchanale” eseri ile sanat dünyasına sunduğu “Hazırlanmış piyano” (“Prepared  piano”) anlamı ve terimi;

-1952’de  “ 4'33"  ” adlı  eseri ile yine  John Cage tarafından  “Performans” anlamının ve teriminin sunulması;

-1960’larda Mauricio Kagel tarafından elektronik müziğin başlatılması ve “Enstrümantal Tiyatro” anlamının ortaya çıkışı;

-George Crumb’un 1970-lerde başlattığı “Genişletilmiş piyano”(“Amplified  piano”) anlamı ve “Grafik Notasyon”u;

-Karlheinz Stockhausen’in XX yüzyılın 70-80’li yıllarında başlattığı  “Kontrollü rastlamsal” (“Aleatoric”) müzik.

 Bunlar içinde piyano icracılığını  en fazla etkileyenlerden  “Prepared” ve “Amplified”  tekniklerinin olduğunu söyleyebiliriz. Bu teknikler piyanistin klasik icra(çalma) hususiyetlerini değiştirmiştir. “Hazırlanmış(“Prepared”) piyano” piyanistin konserden önce piyano telleri içine çeşitli nesneler yerleştirmesiyle oluşur. Bu nesneler piyanonun sesini eserden-esere tanınmayacak kadar değiştirir. Besteci  öngördüğü  bu nesneleri(metal, cam, lastik ve s.) eserin notalarında  belirtmektedir. Piyanonun sesi performansın sonuna dek “programlanır” ve değişmez. Bu teknikle bestelenmiş eserlere örnek olarak  John Cage’in “Sonatas  and  Interludes”(1946-48) adlı eserlerini hatırlayabiliriz.

     “Genişletilmiş(amplified) piyano”  tekniğinde  piyanist  bastığı tuşların yanı sıra , bestecinin planına göre piyanonun tellerinde, kapağında, metal çerçevesinde  de değişik sesler(efektler)  sergileyebilir. Bu çeşitli efektler de notada belirtilmişler, yalnız  “prepared piano”dan farklı olarak kalıcı değiller. Piyanist tellerden kalkıp, normal tuşlarda da(“ordinaro”) çalabilir. Piyanonun sesi konserin sonuna dek programlanmış değildir. Bu tür eserlere örnek olarak George Crumb’un “Macrocosmos I” ve “II” (1972-73)  eserlerini gösterebiliriz. Bu tekniklerin her biri klasik piyanodan çok farklı ses yelpazesi  (diapazon’u) sunmaktadır.

 

Son olarak, piyanizmin alışılmış sahne imajının değişmesine yol açan “Enstrümantal Tiyatro” tarzına göz atalım. Burada piyanist yalnızca piyano “seslendiricisi” (“performer”)  değil, besteci planına göre birer “eser icracısı”dır (“executor”). İcracı(“executor”) piyano dışında başka enstrümanlarda da çalabilir, sahnede hareket ederek değişik sanatsal görevler yapabilir ve  sahne müzik performansının bir hissesine dönüşür. Burada biz oturarak müzik seslendiren piyanist imajının değiştiğini görüyoruz. “Icracı” (“executor”) piyanistten çok daha fazlası anlamına geliyor. Bu tip müzisyen piyanistik beceriler dışında sahne performansı yeteneklerine de sahip olmalıdır. “İcracı” sahne ve dışında besteci tarafından öngörülen, kompozisyonun gerektirdiği hareket ve görevleri yerine yetirmelidir.

    “Enstrümantal Tiyatro” Mauricio Kagel ve Karlheinz  Stockhausen’in eserleri arasında sıklıkla görülmektedir. Bu tip eserlere parlak örnek olarak, Faradj Karaev’in “Der Stand der Dinge”(1991) eserini gösterebiliriz.